Prinsjesdag is alweer enige tijd achter de rug. Adviseurs hebben naar alle waarschijnlijkheid de eerste adviessignaleringen al op papier staan, de Inspecteurs hebben hopelijk hun kennis en kunde paraat om daarop te reageren en de ambtenaren van het Ministerie van Financiën kunnen nu wellicht verder met puinruimen op het gebied van box 3. Maar, beste lezer, de rust in het fiscale landschap is zoals gebruikelijk slechts van korte duur, want op 22 november zijn er weer verkiezingen. Rutte IV is niet meer, kwam dat nou door de stikstofcrisis, de asielcrisis, of toch door het toeslagenschandaal? Feit is dat het politieke landschap flink kan worden opgeschud. Hoog tijd om eens wat fiscale punten uit de verkiezingsprogramma’s toe te lichten. Wie weet ziet ons fiscale stelsel er volgend jaar weer compleet anders uit.
(Disclaimer: Er is geen enkele intentie een voorkeur voor een politieke partij weer te geven en/of de fiscale punten uit de verkiezingsprogramma’s te duiden of te beoordelen. De Circulairecommissie kan u alleen maar aanraden om uzelf enigszins te verdiepen in de verkiezingsprogramma's en gebruik te maken van uw democratisch recht)
Volt
Volt identificeert zich als progressief en pro-Europees. “De rest van je leven speelt zich af in de toekomst.”, kopt de partijwebsite. Als we het hebben over ‘open deuren intrappen’ komt deze verkiezingsslogan toch hoog op ons lijstje, maar toch net onder “Werk moet lonen, misdaad niet.” van de VVD. Enfin, wat betekent deze toekomst dan voor de fiscaliteit?
Paragraaf 4.1 van het verkiezingsprogramma gaat over belastingen en het is duidelijk dat het voor Volt tijd is voor een grote fiscale schoonmaak. Alle toeslagen en vrijstellingen kunnen de prullenbak in, ook het tonnageregime en de afdrachtvermindering zeescheepvaart moet het ontgelden. De BOR? Afschaffen. De hypotheekrenteaftrek? Afschaffen. Verschillende btw-tarieven? Afschaffen. Afschaffen is het toverwoord in dit verkiezingsprogramma, al houdt Volt het liever op versimpeling.
Maar, waar schrappen geeft ruimte voor nieuwe initiatieven, zoals een gloednieuwe inkomstenbelasting, een basisinkomen, CO2-belasting en een échte Europese winstbelasting met een bijbehorende Europese belastingautoriteit om ontwijking effectief tegen te gaan.
Kortom, Volt gaat voor verandering. Ze hebben een interessante fiscale paragraaf geschreven met de nodige onderbouwing van hun visie.
Belang van Nederland
“De stapeling van belastingen is een vorm van diefstal door de overheid.” Zo begint het hoofdstuk ‘belastingen en financiën’ van het verkiezingsprogramma van Belang van Nederland. Deze nog jonge partij was met twee zetels vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. Ze komen op voor het belang van Nederland en zijn inwoners, zoals de naam van deze partij al lichtjes deed vermoeden. Als we kijken naar het verkiezingsprogramma zijn er bepaalde uitspraken die opvallen: “BVNL wil dat hardwerkende mensen niet als citroenen worden uitgeknepen door de overheid en door banken worden behandeld als criminelen.” en “Mensen die werken moeten substantieel meer geld verdienen dan mensen die niets doen. De belastingen moeten daarvoor fors worden verlaagd en er moet substantieel gesneden worden in het overheidsapparaat.” Om dit alles te bereiken heeft de partij tal van ideeën. Zo wordt de BTW op groente en fruit verlaagd naar 0%, wordt de erf- en schenkbelasting afgeschaft en zo ook het eigenwoningforfait. Want: “Het eigen huis moet ook financieel een veilige haven zijn en geen melkkoe van de overheid.” Verder gaan de accijnzen op benzine, diesel en gas drastisch omlaag en komt er geen vliegtaks, suikertaks of vleestaks. Binnen box 3 gaat belasting worden betaald over gerealiseerde winst en er komt ook geen vermogensaanwasbelasting in box 3. Internationaal wordt Nederland nog aantrekkelijker voor grote bedrijven. De VPB gaat namelijk van 19% naar 15% en van 25,8% naar 25%. En last but not least, de eerste schijf van de inkomstenbelasting wordt verhoogd naar 80.000 euro per jaar en het tarief wordt verlaagd tot 35%. Met de idealen van Belang van Nederland lijkt het haast onmogelijk om straks als modaal verdiener niet in een kasteel te kunnen wonen. Vraag is wel of je met je dure Bentley dan nog over de openbare weg kunt rijden. Om deze wegen te onderhouden lijkt er namelijk voor de volgende vier jaren amper budget. In ieder geval beloven de ingrijpende veranderingen een flink aangepaste wettenbundel voor de komende tijd. Er kunnen dan ook vraagtekens worden gezet bij de waarschijnlijkheid van sommige idealen, wat maar weer eens duidelijk maakt hoe belastingen en de fiscaliteit in Den Haag voornamelijk een middel zijn om kiezers te winnen.
BBB
Vorige maand komt Caroline van der Plas met een ‘gratis bier motie’ tijdens de algemene beschouwingen. Klinkt leuk, maar het komt neer op een motie voor een ‘beetje ’hoger minimumloon die gefinancierd wordt door de kostenkant, nog erg vaag dus. Ook met haar verkiezingsprogramma wordt ze geconfronteerd in de Tweede Kamer dat de plannen 35 miljard gaan kosten. Waar dit vandaan moet komen is de BBB nog niet duidelijk over. Daarnaast zijn ze ook niet van plan om hun plannen door te laten rekenen door het Centraal Planbureau met het argument, “Wij laten het CPB ons programma niet doorrekenen, want het CPB gaat uitrekenen wat het allemaal kost”.
In het hoofdstuk over Financieel welzijn en fiscaliteit komt ook niet direct terug hoe zij hun plannen willen gaan financieren. In dit hoofdstuk komt meer terug over hoe zij het systeem graag anders willen zien. Rechtvaardigheid staat hier centraal, de BBB staat voor een eerlijk, eenvoudig en efficiënt belastingstelsel. De regelingen die hier niet aan voldoen worden afgeschaft en alle nieuwe regelingen dienen begrijpelijk en eenvoudig toepasbaar te zijn. Zo willen ze in de inkomstenbelasting dat alle daadwerkelijke inkomsten gezamenlijk worden belast ter vervanging van het boxenstelsel. De toeslagen worden afgeschaft en vervangen door een belasting- en premievrij bedrag en/of negatieve belasting.
Verder willen ze de belastingdienst ingrijpend hervormen, maar naast ambtenaren de benodigde middelen geven om hun werk goed uit te kunnen voeren, zoals automatisering is het nog niet duidelijk wat voor een hervorming ze precies voor zich zien. Wat wel duidelijk is dat Nederlandse belastingheffing onze eigen verantwoordelijkheid is en blijft en dat dit niet deels wordt overgedragen naar de EU. Ook wil BBB dat het beleid van de Europese Centrale Bank een minder grote rol gaat spelen.
Met groente- en fruittarief naar 0% als een van de weinige concrete punten, hoop je als fiscalist toch op iets meer. Maar als je de slogan ‘iedere dag BBBeter’ mag geloven, komen ze er wel.
NSC
Het fiscale gedeelte van Nieuw Sociaal Contract is niet heel uitgebreid. Het ziet met name op wat de overheid gaat doen om de opbrengsten weer in balans te brengen met de kosten. Nieuw Sociaal Contract is bang, dat het niet in toom brengen van de overheidsuitgaven, zal leiden tot een tekort op de begroting van boven de Europees vastgestelde grenswaarde van 3%. Hiermee zal de staatsschuld binnen een paar jaar oplopen tot boven de 60% van het BBP. Om ervoor te zorgen dat dit voorkomen kan worden, geeft Nieuw Sociaal Contract aan, dat er in ieder geval geen algehele lastenverlichting plaats kan vinden, gedurende de komende jaren. Voor de uitgaven van de Rijksoverheid, sociale zekerheid, zorg en klimaat, zal er gedurende de komende jaren een uitgavenplafond gehanteerd worden. Hierbij zal een lastenkader vastgesteld worden, wat ervoor zorgt dat er her en der toch lastenverlichting plaats kan vinden, indien het tekort zich gunstiger ontwikkeld dan van te voren begroot.
Om toch enige verlichting te bieden voor de lage- en de middeninkomens, zijn er wel enkele specifieke plannen bedacht. Zo wordt op de korte termijn het kindgebonden budget verhoogd en zal het punt waarop deze afgebouwd wordt verhoogd worden. Ook wordt de energiebelasting op gas stevig verlaagd. Om dit alles te bekostigen zijn er ook enkele maatregelen bedacht die zorgen voor extra opbrengsten. Zo worden er plannen uitgevoerd die ervoor zorgen dat Nederland ophoudt een doorstroomparadijs te zijn. Ook steunt Nieuw Sociaal Contract plannen zoals Pillar 2. Binnen Nederland zal er afgestapt worden van het fictieve stelsel in box 3, in plaats hiervan zullen reële inkomsten belast worden. Wel zal hierbij rekening gehouden worden met nog niet gerealiseerde winsten uit bijvoorbeeld onroerend goed. Tot slot is de partij tegen op een kilometerheffing, maar zal er wel een vrachtwagenheffing ingevoerd worden. Verder zijn er nog een aantal kleine fiscale maatregelen, op het gebied van bijvoorbeeld accijnzen.
