Verslag Fiscaal Congres

Gepubliceerd op: 12/11/2022

Alweer bijna twee weken geleden vond het wereldberoemde jaarlijkse Tilburgse fiscaal congres plaats. Op dinsdag 1 november trok een grote delegatie nieuwsgierige fiscalisten strak in pak (veelal op de fiets) naar het Koning Willem II stadion om zich daar te laten verlichten door inspirerende sprekers omtrent een specifiek fiscaal thema, gekozen door de Congrescommissie welke zich al maanden druk bezig houdt met organiseren van deze mooie dag. Dit jaar was het thema: ‘de invloed van de EU op de winstbelasting’. Al vroeg in de ochtend, wat voor een enkeling toch redelijk zwaar was, werd men in de voetbaltempel van Tilburg opgewacht met een kop koffie of thee, en voor de echte liefhebbers stond zelfs gebak klaar.
Nadat de dag met een warm welkomstwoordje geopend werd door de charmante voorzitter van de Congrescommissie Hilde Smabers was het dan toch echt tijd voor de fiscale tijgers om zich te begeven naar de arena waarin gedurende de gehele ochtend vier verschillende sprekers, onder begeleiding van dagvoorzitter dr. Cees Peeters, gesproken zou worden over de invloed van de EU op het Nederlandse winstbelastingsysteem.

Allereerst was het de beurt aan prof. dr. Maarten de Wilde (hoogleraar internationaal en Europees belastingrecht aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam), die met name aandacht schonk aan het Pillar 1 project van de Europese Unie; het plan van de Europese Unie om de verscheidene Europese winstbelastingsystemen meer te laten aansluiten op de moderne digitale economie, zodat de grote bedrijven die met name gevestigd zijn in de Verenigde Staten meer belasting gaan betalen in landen waarin zij veel afnemers hebben. Met name de vraag of het al dan niet logisch is om belasting te gaan heffen in het land waar de consument zich bevindt (bestemmingslandbeginsel), in plaats van het land waar de productiefactoren zich bevinden (oorsprongslandbeginsel), werd uitvoerig besproken.
Daarna was het aan dr. Mart van Hulten, onder de studenten ook wel bekend als docent van het vak Grondslagen Europees en internationaal belastingrecht en het vak Capita Selecta vennootschapsbelasting aan onze mooie universiteit te Tilburg, om te spreken over o.a. het spanningsveld tussen de macht en invloed van de EU en de (fiscale) soevereiniteit van lidstaten en over het instrument van staatssteun om belastingontwijking/misbruik van recht te bestrijden, en de wenselijkheid daarvan.
Aangezien het voor velen toch allemaal wat redelijk vroeg was in de ochtend was het na de interessante lezingen van deze twee heren hoog tijd voor een kop koffie of thee om even bij te komen (het gebak stond ook wederom klaar). Prof. dr. Hans van den Hurk was aan de beurt om de tweede helft af te trappen, en sprak o.a. op bevlogen wijze over misbruik van belastingwetgeving door (grote) bedrijven en de wijze waarop landen hier mee om kunnen gaan. Waar hij nog makkelijk vier uur had door kunnen praten, en (in ieder geval) een aantal studenten aan z’n lippen hingen, moest hij na meerdere seintjes van de commissie die lichtelijk wanhopig het dagschema in stand probeerde te houden een einde breien aan zijn enerverende minicollege.
Tot slot was het woord aan wellicht wel de meest verrassende spreker van de dag: Eelco Gulpen, CFO van het mondiaal opererende Modern Dental Group. Als enige niet-specialist op fiscaal gebied was het aan hem om te spreken over met name zijn praktijkervaringen als CFO met het de uitdagingen die hem en het bedrijf te wachten staan omtrent het voldoen aan alle compliance vereisten die in verschillende landen gesteld worden. Vooral de verschillen in de wijze waarop verschillende belastingdiensten omgaan met belastingplichtigen en wat voor druk dat voor een bedrijf en voor hem als CFO meebrengt spraken erg tot de verbeelding. Waar het als fiscaal student makkelijk is om al snel diep te duiken in de theorie, was het voor menig luisteraar, ook voor de overige sprekers zelf, erg verfrissend om eens een verhaal uit de praktijk te horen.

Na afloop van de verhalen van de vier sprekers, die ieder ongeveer een half uur spraken, was het tijd voor de paneldiscussie. Hierin werd één stelling aangehaald per onderwerp, waarover de studenten zelf ook hun fiscale licht konden laten schijnen. Voor de meeste bachelorstudenten was het onderwerp nog vrij pittig, waardoor de input vanuit deze groep beperkt bleef. Voor de masterstudenten was het iets meer gesneden koek, dus de inbreng vanuit deze groep was rianter. Ondanks de beperkte inbreng, was het onderwerp ook voor de bachelorstudenten wel een erg interessant tipje van de sluier over wat nog komen gaat in het verdere verloop van de fiscale studie.

Na de paneldiscussie was het voor sommigen tijd voor het hoogtepunt van de dag: de lunch. Als gebruikelijk had de chef kok van het Koning Willem II stadion de handjes uit de mouwen gestoken om een heerlijke drie-gangen lunch op tafel te zetten voor de hongerige studenten (en sprekers). Hierbij was het zoals gewoonlijk de bedoeling dat studenten iedere gang van tafel zouden wisselen om aan te sluiten bij een van de vijf fiscale organisaties (dit jaar Schipper Accountants, De Beer, Ernst & Young, Govers, en de Belastingdienst) die ieder na de lunch de dag verder vorm zouden geven via een interessante en leuke workshop. Maar voordat ik daar verder op in ga, eerst een  even een korte beschrijving van de lunch voor de liefhebbers. Het voorgerecht was, althans voor degene die geen speciale dieetwensen hadden doorgeven, een vissoepje met garnalen (wellicht een beetje cliché, maar erg lekker). Het hoofdgerecht bestond uit een beeldig opgemaakte Gelderse Hoenderfilet met gestoofde groenten, en de lunch werd middels het dessert afgesloten met een Ananas, ijs en popcorn (een curieuze combinatie die bij sommigen tot enige hilariteit leidde, maar zeker niet slecht).

Nadat de buikjes, die eerder nog zo leeg waren, goed gevuld waren, was het tijd voor het middagprogramma. Tijdens het middagprogramma was het zoals gezegd de taak aan de aanwezige organisaties om een workshop te verzorgen (aansluitend op het thema van de dag), die nogal verschilden van elkaar. Waar bijvoorbeeld de afgevaardigden van EY besloten om fiscaal Jenga te gaan spelen met de aanwezige studenten, waarbij studenten in teams een blok uit de Jengatoren moesten halen om vervolgens (uiteraard voor punten) een fiscale vraag te beantwoorden, kregen de gelukkige studenten die bij de belastingdienst plaats mochten nemen de taak om teams een willekeurig Europees land te vertegenwoordigen om vervolgens met andere landen in onderhandeling te gaan over de elementen die in een fictieve verdeelsleutel (zoals het aantal werknemers, de omvang van R&D-activiteiten en de aanwezigheid van fysieke productiefactoren) opgenomen zouden moeten worden om winst van internationaal opererende bedrijven te verdelen over de verschillende lidstaten, waarbij ieder land uiteraard de taak kreeg om het onderste uit de kan te halen (verschillende landen zijn immers gebaat bij verschillende verdeelelementen). Sommige kantoren hadden na de workshop zelfs een goodiebag paraat met allerhande snuisterijen voor de gelukkige kandidaten, alsof de dag nog niet beter kon.

Aan het eind van de middag, na de workshopsrondes, begaf iedereen zich richting het café om de dag af te sluiten met een klassieke netwerkborrel, waarbij de verschillende kantoren uiteraard ook aanwezig waren. Na de formele activiteiten van eerder op de dag, kon er tijdens de borrel, op informele wijze, onder het genot van een hapje en een drankje uitvoerig nagepraat worden over al hetgeen dat eerder op de dag aan de orde was gekomen.

Al met al kijken wij terug op een geslaagde dag. Wij willen de aanwezige sprekers, studenten en in het bijzonder de Congrescommissie van onze mooie vereniging hiervoor bedanken; zonder hen was deze dag niet mogelijk geweest.