In samenwerking met alle Nederlandse fiscale studieverenigingen werd er dit jaar op 11 september een nieuw LOF-congres georganiseerd. Het LOF staat voor het Landelijk Overleg Fiscalisten, een samenwerkingsorgaan voor alle universitaire studieverenigingen voor Fiscale Economie en Fiscaal Recht.
Om de actuele fiscale vraagstukken te bespreken, organiseert een van de aangesloten verenigingen elk jaar een congres. Dit jaar was het de beurt aan onze collega’s van PNO uit Leiden. Als onderwerp hadden zij gekozen voor: ‘’Nederland als vestigingsland’’. De reden dat voor dit onderwerp was gekozen, is het feit dat de aspecten waar op wordt gelet wanneer multinationals zich ergens willen vestigen aan het veranderen zijn. Nederland zal hier adequaat mee moeten omgaan om de naam van aantrekkelijk vestigingsland vast te houden. Prof. dr. J.P. Boer, dagvoorzitter van het congres, schreef het volgende hierover in zijn voorwoord:
‘’Zoals bekend, is Nederland een betrekkelijk klein land met een open economie. Die economie is sterk gebaat bij ongehinderde binnen- en buitenlandse investeringen (wat iets anders is dan ‘doorstroominvesteringen’). Van oudsher heeft Nederland een aantrekkelijk vestigingsklimaat gehad, waarbij de bekende fiscale ingrediënten zijn: een uitgebreid verdragennetwerk, de afwezigheid van bronheffingen op rente- en royaltybetalingen, een degelijke deelnemingsvrijstelling en goed functionerende rulingpraktijk. Een gedeelte van deze voorsprong is Nederland door de jaren heen wel kwijt geraakt. Ook andere landen hebben inmiddels een goed ontwikkeld verdragennetwerk en als gevolg van vele antimisbruikmaatregelen (in de vennootschapsbelasting, dividendbelasting, maar ook in belastingverdragen) is Nederland lang niet altijd meer het land dat bij buitenlandse investeerders automatisch bovenaan het lijstje staat (pag. 2).’’1
Het probleem dat professor Boer hierboven beschrijft is van groot belang voor de Nederlandse economie. Om dit probleem te bespreken was er ’s ochtends een plenaire zitting, waar dit werd bediscussieerd. Gasten hierbij waren prof. mr. Tanja Bender, hoogleraar Internationaal Belastingrecht aan de Universiteit Leiden; Annemieke Reijngoud, werkzaam bij de Vereniging van Beleggers voor Duurzaam Ondernemen en mr. Bartjan Zoetemuller, voorzitter Internationale Zaken bij de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs.
Prof. mr. Tanja Bender besprak het probleem van tax planning. Bedrijven als Google, Amazon en Starbucks komen de laatste tijd steeds vaker in het nieuws met hun internationale structuren, waardoor het effectieve belastingtarief verdacht dichtbij de 0% komt. Zij besprak het fenomeen van ‘’ethische tax planning’’ 2, de vraag of en in welke mate ethisch handelen deze planning zal beïnvloeden. Prof. dr. Tanja Bender verwoordt dit probleem erg kenmerkend: 3
“De maximumsnelheid op de A44 is 120, maar is het fout om daadwerkelijk 120 te rijden? Iedereen weet dat 100 of zelfs 80 beter is voor het milieu, en allemaal 80 rijden is bovendien veiliger. Wanneer moet je dan toch 80 (of 90, 100 of 110) rijden als 120 het wettelijk maximum is? De in theorie wel bepleite terughoudendheid bij internationale tax planning blijkt vaak lastig toe te passen bij uitvoeringsbeslissingen. Wat doe je nog wel en wat niet meer (pag. 1)?”
Centraal in het verhaal van prof. dr. Tanja Bender was dus de vraag welke rol ethiek moet spelen binnen de internationale tax planning en waar Nederland op moet inzetten.
Daarna kwam Annemieke Reijngoud aan het woord. Namens de Vereniging van Beleggers voor Duurzaam Ondernemen kwam zij met de resultaten van een onderzoek dat was uitgevoerd bij enkele Nederlandse MNO’s. In dit onderzoek werd gekeken hoe transparant bedrijven waren in het publiceren van hun belastingstrategieën. Belangrijke factoren hierbij waren of de MNO’s hun strategieën publiceerden in jaarverslagen, of zij deze met ‘’stakeholders’’ bespraken en of zij een zogenaamd ‘’country-by-country’’ rapport opnamen 4. Uit een telling bleek dat de winnaar van dit onderzoek Unilever is geworden. Het volledige rapport is hier (http://www.vbdo.nl/files/news/VBDO_TaxTransparencyBenchmark2015.pdf) te vinden.
De laatste spreker was mr. Bartjan Zoetemulder, die vooral naar de technische kant keek. Hij besprak kort de belangrijkste missmatches in het belastingrecht en ging specifiek in op actiepunt 6 van het BEPS project, het voorkomen van verdragsmisbruik. Zijn visie op het onderwerp ‘’Nederland als vestigingsland’’ is dat de Nederlandse regering steeds actiever aan het meewerken is om fiscaal transparant te zijn. Nederland zal nooit een hek om het land heen zetten, maar BEPS actiepunt 6 zal wel een belangrijke impact hebben op de toepassing van Nederlandse verdragen en de EU-richtlijn. 5
Na de lunch werden er speciaal voor de studenten workshops gegeven door 18 fiscale werkgevers. Waar in de ochtend de visies van de sprekers werden belicht, konden de studenten nu zelf aan de slag met het onderwerp. De deelnemers aan het congres werden door de verschillende aanwezige kantoren aan het werk gezet door middel van een quiz, een lezing door iemand uit de praktijk of een actieve groepsdiscussie. Het was dit jaar voor de eerste keer dat de kantoren de kans kregen om een workshop te verzorgen. Naar mijn mening was dit een goede aanvulling op de dag, omdat je op deze manier de stof nogmaals in je op kon nemen en toe kon passen in de praktijk. Ook voor de toekomst van de fiscalist is het belangrijk dat Nederland aantrekkelijk blijft voor buitenlandse investeerders. Zonder multinationale ondernemingen zou er immers een stuk minder werk overblijven.
Het congres werd afgesloten met een banenmarkt en een recruitmentdiner waar kantoren direct in contact konden komen met de ‘’fiscalisten van de toekomst’’. Op deze manier kon het congres nogmaals geëvalueerd worden. Ook was er een mogelijkheid om de stagemogelijkheden te bespreken onder het genot van een wijntje. Na het diner gingen veel van de medewerkers naar huis en konden de studenten afsluiten in de studentenkroeg van L.S.V. Minerva.
Het LOF-congres in 2016 zal gaan plaatsvinden in de havenstad Rotterdam. Mocht dit artikel je enthousiast hebben gemaakt, houdt dan de Smeetskring website goed in de gaten en schrijf je op tijd in. Bij deze wil ik namens alle Tilburgse studenten het LOF-bestuur 2015 bedanken voor hun inzet en wens ik het nieuwe bestuur veel succes!
1 : Boer, J.P. (2015). Nederlands vestigingsklimaat: onweer in de lucht? – voorwoord LOF-congres 2015. 2 : Bender, T. (2015). Ethische tax planning 3 : Bender, T. (2015). Ethische tax planning 4 : Dit bleek uit het onderzoek maar te gebeuren in respectievelijk 58%, 45% en 3% van de gevallen te zijn. 5 : Zoetemulder, B.-J. (2015). Artikel naar aanleiding van LOF-congres 2015.
