Afscheidsrede Prof. Dr. Gerry J.B. Dietvorst: zijn toekomstvisie inzake pensioenen

Gepubliceerd op: 28/10/2015

Tn 3. gerry dietvorst %283%29 large

De afscheidsrede van Prof. Dr. Gerry J.B. Dietvorst was voor de Circulairecommissie aanleiding een artikel te wijden aan zijn loopbaan. In onderstaand artikel vindt u een beschrijving van Dietvorst als student tot aan de wetenschapper op het gebied van pensioenen. Na jaren van trouwe dienst mag hij nu zelf van zijn pensioen gaan genieten. Het vakgebied zal hem echter nooit loslaten. In onderstaand artikel gaat hij in op zijn toekomstvisie op het gebied van pensioenen. Ook wordt de warme band met T.F.V. "De Smeetskring" aangehaald.

Toen ik me in 1969 inschreef op de Katholieke Hogeschool Tilburg voor de studie rechten wist ik natuurlijk nog niets over pensioen. Nu, 45 jaar later, ligt dat anders, maar ik weet nog lang niet alles. Zo veelomvattend en divers is het hele pensioenterrein. De fiscale invalshoek is slechts een van de vele. Pensioen heeft bijvoorbeeld ook een juridische, economische, actuariële en internationale kant. De afgelopen veertig jaar heb ik me vooral met het fiscaal en juridisch kader van pensioen en overige toekomstvoorzieningen beziggehouden. Voor het overgrote deel van die tijd was ik werkzaam in de verzekeringswereld. Mijn promotie in 1994 op het proefschrift “De drie pijlers van toekomstvoorzieningen en belastingen” was het beginpunt van mijn loopbaan bij de toen inmiddels Katholieke Universiteit Brabant.

Hoewel ik min of meer toevallig in het pensioenvak ben gerold, heb ik er geen moment spijt van gehad. Het is wat mij betreft het meest boeiende en meest multidisciplinaire vakgebied dat ik kan bedenken. Pensioen gaat iedereen aan, het is emotie en het gaat ergens over. Op dit moment hebben we in Nederland met zijn allen zo’n 1300 miljard euro gespaard voor ons pensioen!

Wat betreft het werken op de universiteit geldt dat het voor mij altijd een genot is geweest. Vooral het college geven, werken en discussiëren met studenten en collega’s gaf en geeft me veel voldoening. En dan de studiereizen met de Smeetskring naar New York, Praag, Bern en Miami niet te vergeten. In de twintig jaar dat ik hoogleraar ben geweest bij het FIT heb ik heel wat studentassistenten “versleten”. Zij waren altijd veel meer dan assistent. Ze waren na een korte inwerkperiode het hart van het pensioengroepje, genoemd het Competence Centre for Pension Research (CCP) en regisseerden alle activiteiten. Het was altijd mooi om ze te zien groeien in die rol.

In mijn afscheidscollege keek ik natuurlijk terug, maar keek ook naar het heden en vooral naar de toekomst. Mijn oproep was om wat betreft de fiscaliteit radicaal te breken met het verleden en voor alle werkenden in Nederland een Arbeidsvorm Neutraal Pensioenkader in te voeren. Aan de vooravond van een herziening van zowel het pensioenstelsel als het belastingstelsel is de tijd daar rijp voor.

De structuur van het huidige fiscale kader dateert uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Door het groot aantal verschillende regelingen en uitvoeringsregels is de fiscale regelgeving verworden tot “fiscale nanotechnologie” met een negental verschillende regelingen die allemaal hetzelfde doel dienen. Bovendien is de fiscale ruimte die een werknemer krijgt om een pensioen op te bouwen ruimer dan die van een ondernemer: er is dus sprake van ongelijke behandeling. De arbeidsmarkt is de laatste jaren sterk veranderd, niemand blijft meer 40 jaar bij dezelfde baas. Het aantal zzp-ers is ongeveer 1 miljoen. Tel daarbij op het aantal flexwerkers, het aantal ondernemers dat niet in een pensioenregeling deelneemt en het aantal directeuren-grootaandeelhouders dat in eigen beheer een onzekere pensioentoekomst heeft, dan zien we dat ruim 1 op de 3 deelnemers aan het arbeidsproces een onzeker en/of onderwaterpensioen heeft. Om te voorkomen dat dit de armen van de toekomst worden, is niets doen geen optie.

Mijn oproep was om voor alle werkenden in Nederland één fiscaal kader te maken: one size fits all voor zowel werknemers als zzp-ers, directeuren-grootaandeelhouders en ondernemers. In de toekomstvisie is er een (semi) verplichte AOW-plus, uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank, pensioenfonds, verzekeraar of bank. Hierin is geen ruimte voor een bijzondere regeling voor ondernemers, zoals het pensioen in eigen beheer. Het kabinet zou daar een beslissing over moeten nemen. Wel moet de vraag worden beantwoord of de AOW-plus verplicht wordt voor alle werkenden met eventueel een opt-out mogelijkheid.

Tn 3. gerry dietvorst %283%29 thumb